Nadir hastalıklar küresel sağlık önceliği oldu
Cenevre’de 24 Mayıs 2025’te düzenlenen 78. Dünya Sağlık Asamblesi (WHA78), sağlık sistemlerinin geleceğini etkileyecek tarihi kararlara sahne oldu. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) liderliğinde toplanan üye ülkeler, nadir hastalıkların ilk kez küresel sağlık önceliği olarak tanınmasını oybirliğiyle kabul etti. Yaklaşık 300 milyon kişiyi etkileyen 7000’den fazla nadir hastalık için atılan bu adım, küresel sağlık politikalarında yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
10 yıllık eylem planı hazırlanacak
Karar kapsamında nadir hastalıkların tanı, tedavi ve bakım hizmetleri evrensel sağlık kapsayıcılığı çerçevesinde değerlendirilecek. DSÖ’nün hazırlayacağı 10 yıllık eylem planı ile ülkeler arası iş birliği artırılacak, tedaviye erişim genişletilecek ve ayrımcılıkla mücadele edilecek. DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Bu karar, uzun yıllar görünmez kalan milyonlarca kişiye umut olacak.” açıklamasında bulundu.
Sağlık finansmanında sürdürülebilirlik hedefi
Asamblede kabul edilen bir diğer önemli karar ise sağlık finansmanının güçlendirilmesine yönelik oldu. Üye ülkeler, kamu sağlık harcamalarını artırmayı ve DSÖ’nün teknik kapasitesini desteklemeyi taahhüt etti. Bu adımlar, özellikle düşük gelirli ülkelerde sağlığa erişimi artırmak açısından kritik önem taşıyor.
Bilim temelli sağlık politikalarına destek
Bilimsel temele dayanan halk sağlığı rehberlerinin geliştirilmesi için de yeni kararlar alındı. Ulusal rehber sistemleri, dijital sağlık araçları ve yerel bilimsel araştırma kapasitesinin desteklenmesi öngörülüyor. DSÖ, bu kapsamda üye ülkelerle iş birliğini artıracak.
Diğer önemli kararlar
Asamblede ayrıca Gine kurdu hastalığının yok edilmesi ve cilt hastalıklarının küresel halk sağlığı önceliği olarak tanınması kararları da kabul edildi. 2024’te yalnızca 15 vakanın bildirildiği Gine kurduna karşı küresel eradikasyon hedefi teyit edildi. Cilt hastalıklarıyla ilgili karar ise hem deri rahatsızlıklarını hem de ciltte belirti gösteren sistemik hastalıkları kapsıyor.
Sağlıkta eşitlik ve sürdürülebilirlik vurgusu
WHA78’de alınan kararlar, sağlıkta eşitlik, kapsayıcılık ve sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda gelecek on yılın sağlık politikalarını şekillendirecek nitelikte. DSÖ, bu kararlarla küresel sağlıkta dönüşüm sürecine öncülük etmeyi hedefliyor.
