Zeytinde yok yılı kapıda
2025-2026 sezonu, zeytin üretiminde ciddi bir düşüşle "yok yılı" olarak geçecek. Türkiye'de üretimin geçen yıla göre yüzde 40 azalması bekleniyor. Aynı dönemde İspanya ve Tunus gibi önemli üretici ülkelerde de verim düşüşü yaşanacağı tahmin ediliyor. Bu gelişmeler zeytinyağı fiyatlarında yeniden artışa yol açabilir.
Rekor üretim yılı üreticiyi sevindirmedi
2024-2025 sezonunda Türkiye, 3 milyon 750 bin ton zeytin üretimiyle rekor kırdı. 475 bin ton zeytinyağı ve 750 bin ton sofralık zeytin üretildi. Ancak yurt dışında da benzer bolluk yaşanınca dünya genelinde fiyatlar geriledi. Tüketici ucuz zeytinyağına ulaşırken, üretici maliyetinin altında ürün satmak zorunda kaldı.
Üretici maliyetine satış yapıyor
Marketlerde 500-600 liraya satılan naturel sızma zeytinyağının litresi bu sezon 200-250 liraya kadar düştü. Üreticiler, artan maliyetler karşısında ürünlerini neredeyse zararına satmak zorunda kaldı. Uzmanlar, bu durumun üreticinin sektörden uzaklaşmasına neden olabileceği uyarısında bulunuyor.
İklim koşulları verimi daha da düşürebilir
TÜİK’in ilk tahminine göre bu yıl zeytin üretimi 2 milyon 250 bin tona gerileyecek. Uluslararası Zeytin Konseyi Danışmanlar Kurulu Üyesi Dr. Mustafa Tan, özellikle kuraklık ve yüksek sıcaklıkların verimi daha da düşürebileceğini belirtti. İspanya’da çiçeklenme sonrası yaşanan sıcak dalgaları da üretimi olumsuz etkiledi.
Fiyat artışı kaçınılmaz olabilir
Tan, fiyatların üretime paralel dalgalandığını, bu yılın sonunda yeni bir fiyat artışının kaçınılmaz olabileceğini ifade etti. Ağustos-eylül döneminde yapılacak rekolte çalışmaları ile verim düşüşünün boyutu daha net ortaya çıkacak.
Zeytinciliğin sürdürülebilirliği tehlikede
Tan, sürdürülebilir bir üretim modeli için üretici, sanayici ve tüketici dengesinin gözetilmesi gerektiğini vurguladı. Desteklerin artırılması, iç tüketimin teşvik edilmesi ve fiyatların tüm taraflar için makul seviyelere çekilmesi gerektiğini ifade etti.
