Parasetamolde yeni risk: Davranışları ve risk algısını etkileyebilir
Dünyada en yaygın kullanılan ağrı kesicilerden biri olan parasetamol (asetaminofen) hakkında dikkat çeken bir bilimsel uyarı yapıldı. Ohio Eyalet Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre, bu ilaç, kullanıcıların riskli kararlar alma eğilimini artırabiliyor.
Risk farkındalığını düşürüyor
Yapılan deneylerde, parasetamol alan katılımcıların riskli davranışlara karşı daha az kaygı duyduğu ve riskleri daha az fark ettiği ortaya kondu. Araştırmayı yürüten sinirbilimci Dr. Baldwin Way, ilacın sadece fiziksel ağrıyı değil, duygusal tepkileri de bastırabileceğini söyledi:
“Asetaminofen, kişilerin riskli aktiviteler hakkında düşünürken daha az olumsuz duygu hissetmesine neden oluyor. Daha az korku, daha çok risk demek.”
ABD nüfusunun %25’i düzenli kullanıyor
Dr. Way, ABD’de her dört kişiden birinin haftada en az bir kez asetaminofen içeren bir ilaç kullandığını belirterek, bu yaygın kullanımın toplumsal risk alma davranışları üzerinde potansiyel etkiler yaratabileceğine dikkat çekti.
500'den fazla kişiyle deney yapıldı
Araştırma kapsamında, 500'den fazla üniversite öğrencisine 1.000 mg asetaminofen ya da plasebo verildi. Katılımcılar, sanal ortamda risk analizi içeren bir “balon şişirme” simülasyonuna dahil edildi. Parasetamol alanların, balonları daha fazla şişirdiği ve daha çok hayali para kazanmak uğruna risk aldığı gözlendi.
“Balon büyüdükçe normalde kaygı artar, bu da kişileri geri çeker. Parasetamol bu kaygıyı azaltarak risk alma davranışını artırıyor olabilir.”
Empatiyi de azaltabilir
Araştırmacılar, parasetamolün yalnızca fiziksel değil, psikolojik süreçleri de etkileyebileceğini belirtti. Daha önce yapılan çalışmalar, bu maddenin empatiyi zayıflatabileceği ve bilişsel fonksiyonları geçici olarak azaltabileceği yönünde de bulgular sunmuştu.
WHO listesinde yer alıyor ama...
Dünya Sağlık Örgütü’nün “temel ilaçlar listesinde” bulunan parasetamol, Tylenol ve Panadol gibi ticari isimlerle dünya çapında 600’den fazla ilaçta yer alıyor. Ancak bilim insanları, davranışsal etkilerinin daha detaylı incelenmesi gerektiği görüşünde.
Dr. Way, sözlerini şöyle tamamladı:
“Parasetamol ve diğer reçetesiz ilaçların kararlarımız üzerindeki etkilerini daha iyi anlayabilmek için yeni araştırmalara ihtiyaç var.”
